Naturalne orzeźwienie… czyli słów kilka o mięcie

Mięta (Mentha) to bylina licząca ponad 30 gatunków o silnym charakterystycznym zapachu. Występuje głównie w Europie, Ameryce Północnej i Południowej oraz Azji i Afryce. W Polsce uprawiana jest w miejscach nasłonecznionych, na żyznej i wilgotnej glebie [1,2].

Nazwa Mentha wywodzi się  z greckiego imienia nimfy Menthe , która zamieszkiwała Podziemnie i była kochanką Hadesa. Bóg świata zmarłych, by uchronić ją przed prześladowaniami swojej żony – Persefony, zamienił ja w roślinę – miętę [3].

Miętę znano już w starożytności, Egipcjanie umieszczali ją w grobowcach, a Rzymianie stosowali jako przyprawę i środek odświeżający oddech. Uznawana była za roślinę magiczną, której spożywanie miało za zadanie odpędzić złe myśli, a zawiązana gałązka tego zioła na supełku z jedwabiu gwarantowała wierność małżeńska. Uważana była za roślinę rozjaśniająco umysł, dlatego też adepci filozofii nosili wieńce z jej liści.

Mięta znajduje swoje zastosowanie zarówno w kuchni, ziołolecznictwie jak i kosmetyce [4]. Najczęściej stosowaną odmianą jest mięta pieprzowa (Mentha piperata). Odmiana ta pochodzi z Anglii i jest krzyżówką mięty zielonej i mięty wodnej [5]. Z racji, że jest to mieszaniec, roślina ta nie wytwarza owoców do rozmnażania.

W Polsce, mięta pieprzowa często jest mylona z miętą dzikorosnącą. Te dwie odmiany można odróżnić od siebie po smaku – mięta dzika ma szczypiący smak, natomiast pieprzowa  chłodzący.

Co się kryje w mięcie?

Mięta to zioło bogate w kwas askorbinowy, kwasy organiczne, flawonoidy, olejki eteryczne, karoten, rutynę, garbniki oraz minerały (żelazo, wapń, potas, magnez)[6]. Pozyskuje się z niej mentol, olejek miętowy oraz menton, stanowiący składnik perfum.

Olejek eteryczny otrzymywany z mięty  na drodze destylacji z parą wodną zawiera mentol (29-48%), menton (20-31%), walerian mentolu (często stosowany w preparatach dla dzieci), tymol, limonen, felandren, pinen, jasmon i garbniki (6-12%) [4,7,5].

Flawonoidy obecne w olejku miętowym zwiększają produkcję żółci żołądkowej, wspomagając trawienie, natomiast główny składnik olejku – mentol – przyczynia się do obniżenia enzymu wątroby.

Gdzie wykorzystuje się miętę?

Mięta znajduje szerokie zastosowanie w kuchni, dodaje się ją do sałatek, mięs, zup i herbatek. Coraz częściej jest też składnikiem napojów alkoholowych np. w Mojito. Napar z mięty doskonale gasi pragnienie, przynosi orzeźwienie i pobudza.

Mięta pieprzowa działa tonizująco na układ nerwowy, dlatego napar z liści tej rośliny poleca się spożywać po stresującym dniu. Olejek miętowy wykorzystuje sie do aromatyzowania słodyczy, gum do żucia oraz papierosów [8]. Uważa się, że zapach mięty zmniejsza apetyt, dlatego wielu preparatom wyszczuplającym nadaje się ten aromat.

W ziołolecznictwie mięta wykorzystywana jest zarówno w postaci całego ziela jak i samych liści. Zioło to pobudza apetyt oraz wspomaga procesy trawienne. Mięta wspomaga leczenie zapalenia dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego. Udowodniono również właściwości mięty w leczeniu objawów Zespołu Jelita Drażliwego [9,10,11].

Zioło to ułatwiała zasypianie i pomaga w leczeniu bezsenności, działając uspokajająco. Zaleca się stosowanie płukanki z mięty na bolące gardło, gdyż wykazuje ono działanie przeciwzapalne [2]. Mięta działa również odkażająca oraz znieczulająco, dlatego może być stosowana na obrzęki oraz bóle ucha.

Poleca się ją w przypadku wzdęć, kolki jelitowej oraz migren. Pomaga w bólach i zaburzeniach menstruacyjnych, działa rozkurczowo, uśmierzając ból. Olejek z mięty łagodzi nerwobóle oraz bóle mięśni.

Olejek eteryczny udrażnia kanały nosowe i zatoki, a inhalacje z zastosowaniem kilku kropel olejku wspomagają walkę z nieżytem gardła i objawami grypy [5]. Olejek z mięty pomaga również w leczeniu problemów skórnych, takich jak opryszczka czy grzybica.

Mięta w aromaterapii wspomaga koncentrację i łagodzi stres. A dodatek kilku kropli olejku do kąpieli działa relaksująco i uspokajająco [8].

Ze względu na swoje właściwości mięta jest również wykorzystywana w kosmetyce. Stanowi składnik preparatów do pielęgnacji skóry głowy i włosów, zapobiegając nadmiernemu przetłuszczaniu się skóry głowy i łupieżowi. Wchodzi również w skład preparatów do odbudowy i wzmocnienia płytek paznokci.

Olejek miętowy oraz zwarty w nim mentol stosowane w kosmetykach drażnią receptory zimna obecne w skórze, wywierając wrażenie chłodu i odświeżenia. Dlatego olejek ten wchodzi w skład preparatów stosowanych w okresie letnim. Zawarty w mięcie mentol stosowany zewnętrznie działa znieczulająco, ściągająco  i ujędrniająco, dlatego stanowi składnik balsamów ujędrniających oraz maseczek do twarzy.

Mięta chłodzi, orzeźwia oraz stymuluje skórę. Zwęża naczynia kapilarne zmniejszając zaczerwienienie skóry spowodowane żylakami.

Rozcieńczony w alkoholu lub  w olejach olejek eteryczny wspomaga gojenie się poparzeń. Wpływa rozjaśniająco na cerę dodając jest świeżości i blasku. Stosowany w kremach działa antyseptycznie i przeciwzapalnie. Polecany jest do skóry trądzikowej, zanieczyszczonej oraz wrażliwej i alergicznej.

Właściwości perfumujące i odświeżające sprawiają, że mięta wchodzi w skład past do zębów, płynów do płukania jamy ustnej, dezodorantów czy środków do kąpieli [8].

Bogactwo właściwości mięty sprawia, że zioło to znajduje zastosowanie zarówno w ziołolecznictwie, przemyśle spożywczym, jak i kosmetycznym czy perfumeryjnym.

Extra-mocna miętowa pasta do zębów - DR.HAUSCHKA
Woda nawilżająca do twarzy z bio-miętą i bio-oczarem wirginijskim - LOGONA
Żel pod prysznic dla mężczyzn Acid Energy - BORN TO BIO
Pianka do włosów zwiększająca objętość - EUBIONA
Balsam do ust - DR.HAUSCHKA

Bibliografia:

[1] A. Akgül, Spice science and technology. Turkish Association of Food Technologists. Publ. no 15. Ankara Turkey; 1993.

[2] I. Doyma, Thin-layer drying behaviour of mint leaves. J Food Eng, 74:370–5, 2006.

[3] S.Tamir, Z. Davidovich, P. Attal, R. Eliashar, Peppermint Oil Chemical Burn, Otolaryngology – Head and Neck Surgery, Volume 133, Issue 5,  Pages 801-802,2005.

[4] B.M. Lawrence, Mint: The Genus Mentha. CRC Press, Boca Raton, FL. 2007.

[5] M.T. Murray, J.E. Pizzorno, Mentha piperita (peppermint). In: Textbook of natural medicine, 2nd ed. Philadelphia: Churchill Livingstone, Inc;. p. 827–9, 1999

[6] D. Arslan, M. M. Özcan, H. O. Menges, Evaluation of drying methods with respect to drying parameters, some nutritional and colour characteristics of peppermint (Mentha x piperita L.) Energy Conversion and Management 51, 2769–2775, 2010.

[7] J. B. Cannon, C. L. Cantrell, T. Astatkie, V.D. Zheljazkov, Modification of yield and composition of essential oils by distillation time, Industrial Crops and Products 41, 214–220, 2013.

[8] V. D. Zheljazkov, T. Astatkie, Distillation waste water can modify peppermint (Mentha ×piperita L.) oil composition. Industrial Crops and Products 36 420–426,  2012.

[9] H.G. Grigoleit, P. Grigoleit, Gastrointestinal clinical pharmacology of peppermint oil Phytomedicine, 12, 607–611, 2005.

[10] S. Saeed, P. Tariq, Antibacterial Activities of Mentha piperita,  Pisum cativum and Momordica charantia, Pak. J. Bot., 37(4): 997-1001, 2005.

[11] A. Galli, M. Ortolani, L. Herrera, R. Manta, A. Casini, C. Surrenti, E. Surrenti, 19 OC Peppermint oil treatment ameliorates quality of life in patients with irritable bowel syndrome (IBS), a randomized controlled study Digestive and Liver Disease, Volume 34, Supplement 1, 102, 2002.

Fluid nawilżający z bio-miętą Clear Skin - LOGONA
Krem do stóp Forte - PROVIDA
Woda nawilżająca do twarzy z bio-miętą i bio-oczarem wirginijskim - LOGONA