Tajemnice kosmetyków: silikony

Kosmetyki obecne są w naszym życiu codziennie. Dzięki nim nasza skóra staje się nawilżona, odżywiona, oczyszczona i wygląda zdrowo. Chronią nas przed czynnikami zewnętrznymi: słońcem, mrozem i wiatrem. W ostatnim czasie spore zamieszane wywołuje kwestia silikonów obecnych w kosmetykach. Czy rzeczywiście są szkodliwe? Czy należy się ich obawiać? Dowiedz się czym są silikony, jakie mają właściwości i czy warto je stosować.

Ze względów ekonomicznych – łatwość magazynowania, długi termin ważności i niskie koszty otrzymania w porównaniu z pozyskiwaniem surowców naturalnych – często w kosmetykach stosuje się substancje syntetyczne, takie jak silikony. Dla naszego organizmu są to substancje obce, których nie potrafimy przetworzyć i wydalić. Badania naukowe udowodniły, że mogą się one kumulować w naszych organizmach, zwłaszcza w wątrobie i nerkach.

Silikony to syntetyczne tworzywa krzemoorganiczne o strukturze siloksanów, w których wszystkie atomy tlenu podstawione są grupami alkilowymi (najczęściej metylowymi lub etylowymi) lub arylowymi. Silikony są hydrofobowe, niepalne oraz mają stałe właściwości fizyczne i chemiczne w bardzo szerokim zakresie temperatury. Własności użytkowe silikonów zależą od liczby i rodzaju grup organicznych związanych z atomami krzemu, np. grup metylowych, grup etylowych lub fenylowych.

Silikony są powszechnie stosowane w przemyśle kosmetycznym, jak również w budownictwie (np. materiały uszczelniające), we włókiennictwie, medycynie (np. implanty piersi, soczewki kontaktowe), do produkcji lakierów i kauczuków oraz jako oleje i smary.

Pierwszym silikonem użytym w kosmetykach był dimethicone. Zastosowany w formie wodoodpornego oleju charakteryzującego się wysoką lepkością. Początkowo zadaniem silikonów było zmniejszenie bielenia emulsji. Z biegiem lat zaczęto wprowadzać je w postaci kompleksów mieszających się z wodą oraz odkryto ich bardzo dobre właściwości zmiękczające i wygładzające skórę.

Podział silikonów

Silikony można podzielić na następujące kategorie:

• rozpuszczalne w wodzie (dimethicone copolyol, lauryl methicone copolyol, hydrolyzed wheat protein, hydroxypropyl polysiloxane, PPG lub PEG-silikony),
• nierozpuszczalne w wodzie, ale łatwo usuwalne za pomocą łagodnych detergentów (amodimethicone, dimethicone, dimethiconol, beheonoxy dimethicone, phenyl trimethicone),
• nierozpuszczalne w wodzie i ciężko usuwalne przez łagodne detergenty (simethicone, trimethicone),
• wymagające do usunięcia silnych detergentów (cyclomethicone, cyclopentasiloxane, trimethylsilylamodimethicone, trimethylsiloxysilicates),
• lotne, cykliczne, samoczynnie wyparowujące po pewnym czasie (cyclopentasiloxane cyclomethicone).

Właściwości

Silikony to bezbarwne i bezzapachowe substancje występujące w postaci olejów lub wosków. Mogą mieć formę od galaretowatej do

płynnej i znacznie różnić się lepkością. Są odporne na działanie czynników atmosferycznych, tlenu, wody i światła. Wykazują dobre właściwości elektroizolacyjne oraz smarne. Ich zadaniem jest tworzenie ochronnego filmu na włosach i skórze, nadającego efekt gładkości.

Zastosowanie w kosmetyce

Silikony występują w 45% kosmetyków dostępnych na rynku. Wchodzą w skład:

• szamponów, odżywek i pianek do włosów,
• podkładów i fluidów,
• kremów do pielęgnacji rąk,
• balsamów do ciała,
• preparatach do mycia ciała,
• preparatów przeciwsłonecznych,
• preparatów do i po goleniu,
• dezodorantów i antyperspirantów,
• kosmetyków kolorowych do makijażu

Silikony są powszechnie stosowane w preparatach do ochrony i pielęgnacji włosów. Chronią je podczas stylizacji, przed negatywnymi skutkami działania suszarki, prostownicy albo lokówki. Ułatwiają rozczesywanie i nadają połysk. Wypełniają łuskę uszkodzonych włosów. Z drugiej strony bywa, że przesuszają włosy, powodując ich łamliwość.

Silikony nierozpuszczalne w wodzie obecne w kosmetykach do pielęgnacji włosów mogą gromadzić się w większej ilości na ich powierzchni, co powoduje, że włosy stają się ciężkie i trudne w układaniu. Obecność tej grupy silikonów w kosmetykach ogranicza przenikanie substancji aktywnych w głąb włosa. Dodatkowo nadmiar silikonów utrudnia koloryzację. Pigmenty nie mogą dotrzeć w głąb włosa, i w efekcie otrzymujemy inny kolor włosów od zamierzonego.

W celu usunięcia nadmiaru silikonów z powierzchni włosów należy użyć silnych detergentów, które naruszają ich strukturę. W konsekwencji włosy stają się wysuszone i osłabione. Silikony otaczają włos, dając złudny efekt zdrowych, miękkich i gładkich włosów – przylegają do włosa wygładzając go, lecz nie regenerują. W rzeczywistości wewnątrz włosa nie dochodzi do żadnych pozytywnych zmian.

Silikony mieszają się z wieloma surowcami tłuszczowymi stosowanymi w kosmetyce takimi jak oleje roślinne, estry kwasów tłuszczowych, masło kakaowe i inne. Łatwość aplikacji oraz właściwości wygładzające sprawiają, że wchodzą w skład kremów do twarzy oraz fluidów.

Stosowane są w tonikach i preparatach do demakijażu, gdyż nie powodują zatykania porów. Jednak używane przez osoby o wrażliwej skórze z tendencją do zaskórników i zmian trądzikowych, mogą powodować nasilenie się objawów, w konsekwencji prowadząc do stanów zapalnych. Stosowane w kremach silikony działają okluzyjnie, dając efekt gładkiej i miękkiej skóry. Podobnie jak w przypadku włosów, blokują dostęp substancji czynnych w głąb skóry. W celu ich usunięcia należy użyć środków myjących, które uszkadzają warstwę lipidową skóry.

Podejrzewa się, że w dużych dawkach silikony mogą przyspieszać starzenie się skóry, lecz zdania naukowców w tej kwestii są podzielone.

Jak już wspomniano silikony dzielą się na rozpuszczalne i nierozpuszczalne w wodzie. O ile pierwsze nie stanowią wielkiego problemu, ponieważ są regularnie usuwane podczas mycia, o tyle drugie mogą być usunięte jedynie poprzez działanie silnych detergentów. Dlatego lepiej unikać kosmetyków, które zawierają: cyclomethicone, trimethylsiloxysilicates, cyclopentasiloxane, trimethicone, simethicone.

Silikony w kosmetykach to bardzo kontrowersyjny temat współczesnej kosmetologii. Tworzą ochronny film, wyraźnie wygładzając włosy i skórę, zabezpieczają przed utratą wody oraz działaniem promieni UV. Jest to tylko pozorne poczucie pozytywnych dla skóry i włosów efektów, gdyż to tylko efekt wizualny i nie mający nic wspólnego z działaniem odżywczym i regenerującym.

Szampon do włosów wzmacniający - NATURADO EN PROVENCE
Szampon/Żel do kąpieli Verger d'Andalousie - NATURADO EN PROVENCE
Regenerujący szampon do włosów po opalaniu Bio - NATURADO EN PROVENCE
Olejek ziołowy do włosów – HEENARA - HESH
Szampon do włosów suchych - NATURADO EN PROVENCE
Organiczny szampon do włosów suchych i zniszczonych - ORGANIX COSMETIX
Perfumowany olejek kokosowy do włosów - ANCIENT FORMULAE - HESH